ვებრძოლოთ ძალადობას!!!

• აშშ-ი მოძრაობა ოჯახური ძალადობის წინააღმდეგ გასული საუკუნის 60-იანი წლებიდან დაიწყო. ამ პერიოდის სტატისტიკურმა მონაცემებმა ცხადყვეს, რომ ქალის მიმართ ძალადობა, როგორც ოჯახში ისევე საზოგადოებრივ დონეზე არის ეროვნული პრობლემა.¹ ამავე პერიოდში აშშ-ი იწყება ქალთა სერიოზული მოძრაობები, რომლებიც ძლიერ სოციალურ მოვლენად იქცა. დღეს-დღეობით აშშ-ი ყველაზე კარგად ორგანიზებული თავშესაფრების სისტემაა, თუმცა მიუხედავად ამისა, ქალთა მცირე რაოდენობა მიმართავს მას. 1977 წელს მინესოტაში შტატების მაშტაბით პირველად შეიქმნა სახელწიფოს დაფინანსებით ოჯახური ძალადობის მსხვერპლთა, მომსახურების შესახებ აქტი. მინესოტაში შემუშავდა ასევე ოჯახურ ძალადობასთან ბრძოლის პროგრამა სახელწოდებით დულუსის მოდელი. დულუსი იყო პირველი ქალაქი, სადაც ოჯახში მოძალადეთა დაპატიმრების სავალდებული წესი ამოქამედდა. ასევე კალიფორნიაში მიიღეს ოჯახური ძალადობის მსხვერპლთა დახმარების ცენტრის შესახებ აქტი. თავშესაფარი მთლიანად ფანანსდებოდა ქორწინების ლიცენზიებიდან მიღებული თანხებით. ამ სისტემის შექმნამ ხელი შეუწყო პრობლემასთან ბრძოლას, პირველ რიგში იმით, რომ შეიკრიბა ოჯახური ძალადობის შესახებ ინფორმაცია. მალე ნათელი გახდა, რომ გარდაუვალი იყო საკანონმდებლო დონეზე მსხვერპლთა სასარგებლოდ პრობლემის დარეგულირება. 80-იან წლებში მთავარი ამოცანად იქცა სისხლისამართლებრივი შესაბამისი პასუხისმდებლობოს დაწესების, ქალთა დასახმარებლად პროგრამების შემუშავება და დაფინანსებისათვის ფონდების გამოყოფა. მთავარი მოვლენები 90-იან წლებში მოხდა, როცა 1990 წელს მიღებულ იქნა ქალის წინააღმდეგ ძალადობის ძირითადი ფედერალური აქტი, რომელიც 1 მილიარდ დოლარზე მეტს გამოყოფდა თავშესაფრებისათვის, სამართალდამცველი ორგანოების თანამშრომელთა და მოსამართლეთა სწავლებისათვის, ასევე იმ დანაშაულთა პრევენციისათვის, რომელიც ქალთა მიმართ გენდერული ძალადობის ნიშნებს შეივაცდა. აქტი ძალაში შევიდა 1994 წელს, მნიშვნელოვნი იყო ის, რომ იგი მსხვერპლს საშუალებას აძლევდა მიეღო კინპენსაცია.
• 1995 წელს ძალაში შევიდა ადამიანის უფლებათა ინტერამერიკული კონვენცია ქალთა მიმართ ძალადობის აცილების დასჯისა და აღმოფხვრის შესახებ. ამავე წელს გამოქვეყნდა გაეროს მონაცემები, რომლის მიხედვითაც აშშ-ი ქალთა დაახლოებით 63% განიცდიდა მამაკაცის მხრიდან ძალადობის რომელიმე ფორმას, დომინირებდა ფსიქოლოგიური ძალადობა. 1990 წელს შეიქმნა ოჯახური ძალადობის ეროვნული ცხელი ხაზი, რომლის საშუალებითაც 100 სხვადასხვა ენაზე მოლაპარაკე მსხვერპლს ერთდროულად შეეძლო მიეღო დახამარება.

• საქართველოში 2002 წელის გამოკვლევების მიხედვით დაახლოებით ცხოვრობს 2 მლნ 300 ათს ქალი და 2 მლნ 49 ათს კაცი. სამწუხაროდ, არ არსებობს ერთიანი მონაცემები ძალადობის მსხვერპლ ქალთა შესაძლო რაოდენობის შესახებ. ეს გამოწვეულია რამდენიმე სერიოზული ფაქტორით. საქართველოში მსგავსი ფაქტების დაკვალიფიცირება უმეტეს შემთხვევაში არასწორედ ხდებოდა, ამის გარდა ინფორმაციის მოკრებაში განსაკუთრებული როლი ენიჭება თავშესაფრებს. საქართველიში კი თავშესაფრების სისტემა შეიძლება ითქვას, რომ პრაკტიკულად არ არსებობს, მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო 1994 წელს შეუერთდა ქალის დისკრიმინაციის ყველა ფორმის ლიკვიდაციის კონვენციას. ამ პრობლემაზე სახელმწიფო დონეზე სერიოზული მუშაობა საქართველიში 2006 წელს დაიწყო, როცა პარლამენტმა მიიღო ოჯახში ძალადობის შესახებ კანონი და დაამტკიცა გენდერული პოლიტიკის კონცეფცია.

• გაეროსდეკლარაციაქალთამიმართძალადობისაღმოფხვრისთაობაზე

  მიღებულიქნა 1993 წლის 20 დეკემბერსკანადისინიციატივით. დეკლარაციაშიგანმარტებულია, რომძალადობაარისფიზიკურიდაფსიქოლოიურიზიანისმიყენებისმიზნითჩადენილინებისმიერიქმედება, რომელიცხორციელდებაროგორცსაზოგადოებრივ, ასევეპირადცხოვრებაში. დეკლარაციაშიდეტალურადაააღწერილი, თურასწარმოაგდენსფიზიკური, ფსიქოლოგიურიძალადობასქესობრივინიშნით, აღნიშნულია, რომძალადობაშეუთავსებელიადემოკრატიულღირებულებებთანდააუცილებელიაყველაზომისმიღებაძალადობისდასაძლევად, ზომებშიიგულისხმებაეროვნულიკანონმდებლობა, ძალადობისმსხვერლთადახმარებისქსელისშექმნადაძალადობისპროფილაკტიკისუზრუნველყოფა.